Цаасгүй бүтэх ажил үгүй. Их ажил амжуулахад цагаан цааснаас эхлээд цаг минутгүй бүртгэл хөтөлсөн цааснууд их чухал нөлөөтэй. Хийгдсэн ажил гэдэг харагдаж үзэгдэх байдал, баригдаж ашиглагдах үр дүнгээс илүү хэд хэдэн янзаар, үг өгүүлбэрийн ялгаа гаргаад сийрүүлсэн нилээдгүй хувь цаас бүрдүүлээд төрийн алба гэдэгт нь өгч байж, өнөөх цааснууд нь өөр өөр ширээ дамжиж ганц хоёр гарын үсгээр баяжаад, хаа нэг буланд архив болон очсон цагт л үнэлэгддэг юм. Энэ л их үүрэг хариуцлагыг энэ жижигхэн цаасанд л үүрүүлдэг болохоор хөөрхий цаас хаягдчихгүй, урагдчихгүйхэн шиг хавтсандаа шигдэж байгаад очих ёстой гарт нь очоод, орох ёстой шүүгээнд нь ороод авбал цаас болсон заяа нь талархаж, дараа төрөлдөө ядаж гарын үсэг сараачих үзэг бал нь болж төрөх зам мөр нь тэгширч байгаа юм.
Даанч энэ хувь зохиол хэр барагтаа дардан байхгүй нь мэдээж. Гэхдээ энэ удаа цаас цаасны дундаас заяа нь харьсан гэлтэй нэгэн цаасны золгүй гэхээр зөрүүлсэн болох, азгүй гэхээр андуурсан болох, үнэндээ хилс хэргээр хэрэг зоригийг нь тасалдуулсаэ хачин жигтэй явдлын талаар өгүүлэх гэж байна. Энэ жигтэй явдал сүүлийн үед их тохиож байгаа тул онцлон мэдээлэхгүй бол болохгүй нь.
Учир юу вэ гэхээр уг цаас нь эх болсон хувиасаа ихэрлэн хуулбарлагдсан олон цаасны нэг нь юм.
Үйл явдал эхлэхдээ: Анхлан авсан эх хувин дээрээ ахиад баахан цаас нэмээд төрийн нэгэн албаны ширээн дээр нэгтгэгдээд зөрүүлээд нэгхэн ширхэг цаас болон ирсэн ба ирсан тэр цаасан дээр нь өмнөх баахан цаасаа ахиж нэг хувилаад, багцалж бөөгнүүлээд өөр нэгэн албаны ширээн дээр очоод өөр нэгхэн ширхэг цаас болон ирсэн юм. Тэр ирсэн цаасыг нь өмнөх болон өмнөхийн өмнөх олон цааснуудын хуулбаруудыг нэмж зузаан гэгч хавтаст “хэрэг” болгоод, хүслээ шивнээд удаах “байцаагчийн” гарт хүргүүлэх ёстой. Яг л энэ хавтаст хэргийн гол нотлох бримтаар үдэгдсэн ганцхан хувь нөгөөх цааснаас болж хэрэг явдал гацаж хэрэггүй баахан хоног өнгөрчээ.
Байцаагчийн шаардсан олон цаасыг байн байн шалган байж, ахин дахин тоолон байж ашгүй нэг зөвшөөрөгдөж хүлээн авах хэсэгт өнөөх хавтаст хэрэг үлдсэн юм. Баахан ажилтай байцаагч маань бараг 7 хононо шүү гэж сануулав. Долоохон хоног хүлээгээд дараагийн байцаагчийн нэхсэн цаас арай гэж ирэх нь гэж хувилагдан олшрогдоод хамтдаа хавтаслагдах цааснууд хөөрөлдөнө. Өдөр хоног тоолсоор өгнө гэсэн цаас өрөөтэй бичгэн дунд нь байгаа байхдаа гэж горидоод 7дахь өдөр болсон ч хавтаст хэрэгтэй танилцахад ахиад 7 хоног хэрэгтэй болж таарлаа. Хөөрхий муу байцаагчийг энэ хэдэн цааснууд их багаараа дарамталж, ажлаар булж ард нь гарах сөхөөгүй ядарч туйлдуулж байгаа бололтой. Яалтай билээ, яг ижилхэн цааснууд арав хувилагдаад арзайгаад ширээн дээр нь хэвтэж байгаа юм чинь. Заа энэ муусайн цааснуудын л буруу. Хүлээгдэхэд хэцүү тулгамдсан ажил ч, хөөрхий байцаагчийг аргагүйг ойлгоод ахиад арав хоног хүлээлээлээ. Ахиж яг хэлсэн өдөр нь очин шамдуулаад яахав гээд ахиад гурав хоног хүлээзнэж байгаад ахиад тэсэж чадалгүй “ажил” яараад очсон нь тэр. Гэтэл яав, өнөөх хэргийн эзэн, үйл лайтай нөгөө нэг хувь цаас ор сураггүй алга болж, алга болсон ч гэж бүр анхнаасаа байхгүй байсан байж таарав. Харж шалган, барьж тэмтэрч, эргэж тойруулан байж хэргийн хавтасд хавчуулсан байхад айхтар муу цаас чинь ажил хаяад явсан байх нь. Хавтаснаасаа сугараад хаана амарч хэвтэж байгаа юм бол, хаа нэг шалан дээр, эсвэл хогийн саванд үхлээ хүлээгээд үрчийгээд байж байгаа юм болов уу? Үгүй энэ цаас өөрөө ингээд зугтаачихаж яаж чадаж байна аа. Өрөвч сэтгэлгүй, өөрийгөө ч бодохгүй ажил хаясан амиа цааснаас болж мань байцаагч ахиад 7 хоног албан хэрэгтэй танилцах хэрэгтэй болов. Танилцаж дуусахад дахин нэг цаас оргож зугтвал яанаа, танилдаа сайн захиад хэдэн цаасаа эргэж тойруулахгүй бол энэ ажил долоо долоо хоногоор хойшилж, долоо долоо хоногоор гацах нь…
Ай хөөрхий, цаас л буруутай. Тэгээд энэ мэт цаасны хариуцлагагүй үйлдэл хааяадаа биш дандаа шахам болдог гэх юм. Муу цаасыг харааж ерөөгөөд нэмэргүй, хайр энэрэл даахгүй. Энэ цааснуудыг анхнаасаа ажилд оролцуулахгүй байж болдоггүй юм болов уу. Байцаагчийг хүртэл шаналгаад баахан цааснууд дээрэлхээд, энэ хэдэн цаасыг эхнээсээ л ажилгүй байлгаж болдоггүй юм болов уу. Ахин дахин хувилсаар энэ хэдэн цаас бүр оддын өвчин тусаад, сүүлдээ бүр дуртай үедээ алга болж, дуртай үедээ гарч ирдэг болж. Цаасны тавилангаасаа давраад хамаг ажлын “дарга” нь болж.
Ай хөөрхий, цаас л буруутай.
